KİLİSEDE AYİN DÜZENİ-1
KİLİSE TAKVİMİ - LİTURJİ
[zaman zaman Hristiyan kimselerden ya da başka
inançtan kimselerin Kilise Takvimi ve Liturji üzerine sordukları sorulardan
yola çıkılarak bu açıklama yazısı düzenlenmiştir]
- Yaratan ve Kurtaran
Tanrı’nın işini Kilisede bir düzen içinde ilan ve kutlamak için Kutsal Kitap’ın
Eski Ahit ve Yeni Ahit bölümlerini bir düzen içinde okuyup ilan ederiz.
- Kutsal Yazılar’dan
seçilmiş bölümlerin kilisede bir düzen içinde okunması yolu ile yaratılışı ve
bütün tarihi yönlendiren Tanrı’nın Üçlü-Bir Tanrı olduğu vurgulanmış olur.
- Eski Ahit zamanında Peygamber
ya da Kahin ya da Kral olan
kimseler aracılığı ile öğreten, azarlayan, bereketleyen Tanrı’nın sözleri Yeni
Ahit içinde Mesih’in öğretileri ile birlikte verildiğinde kendisini Baba, Oğul
ve Kutsal Ruh’ta açıklayan Tanrı, merhamet ve adalet işleriyle birlikte ilan
edilir; Mesih ile açıkladığı sır kutlanır.
- Böylece Yaratan Tanrı’nın
kutsal antlaşması gereği Mesih İsa’nın yüceliğinden soyunarak alçalıp aramıza
gelmesi, vaftizi, denenmesi, çarmıh ölümü, gömülmesi, dirilmesi, göğe
yükselmesi ve Kutsal Ruh’u göndermesi Kilisenin içinde bulunduğu takvim yılına
göre bir sıra düzeni içinde hatırlanınca O’nun yeniden gelecek olması tarih
boyunca tekrar ve tekrar hatırlanarak kutlanır. Böylece O’nun ölümü ve diriliş
aracılığı ile kilisesi (Tanrı halkı) için yaptıkları; kiliseye olan öğretileri
bütün bir yıl boyunca düzenli bir biçimde ilan edilerek; O’nun yeniden gelişi
üzerine olan “mübarek umut” ile
kutlanır.
- Bütün bunlarda hem kiliseye
teşvik hem de dünyaya tanıklık vermesi için gerekenler Kutsal Kitap aracılığı
ile bir süreklilik içinde hatırlatılmış olunur.
- Diğer taraftan
sakramentlerin uygun bir şekilde verilip alınmasıyla, Tanrı’nın antlaşmasal
vaat ve bereketleri Tanrı halkına bir düzen içinde hatırlatılır. Kelam ve Sakrametlerin Tanrı halkında Kutsal
Ruh’un işleyişine en açık bir şekilde teslim edilmesine Liturji aracılık eder.
- Bir Liturji takip etmediğimiz zaman bile kendi litujimizi yapmış oluruz. Bu durumda Kelam’ın öğreti ve
prensiplerinden bazılarını unutma ihtimalimiz vardır. Bir liturjiyi
kullanırken onun bir kalıp olarak –değiştirilemez
bir standart olarak- takip edilmesini öğretmemekle birlikte; ondaki
esasları göz önüne alarak bir düzen oluşturmamız Kelami
bir düzen için gereklidir.
“İbadet için
önceden yapılmış bir düzen gerekir mi gerekmez mi?” sorusunu düşünmeden önce aşağıdaki sorulara samimi
olarak nasıl cevap verebileceğimizi düşünmeliyiz:
“ibadetin açılışı” için izleyeceğimiz modelin örneği için Kutsal Kitap’a
bakmamız gerekmez mi; “Dua Kitaplarımızı
ve Dua Programlarımızı” hangi standartlara göre düzenleyeceğimiz
kiliselerin tercihlerine göre mi, Kutsal Kitap’taki örneklere göre mi olacak?
Kutsal Yazılara dayalı bir ibadet için nelere dikkat
etmemiz gerektiğini kültürel ya da eğitimimizin
oluşturabildiği bakış açısına göre mi yoksa Kutsal Kitap’a göre belirleyeceğiz?
Mezmurları
dualarımızda nasıl kullanacağımız ya da hangi mezmurları kullanacağımız bizim tercihlerimize göre mi
olmalı?
“tövbe ve itiraf duaları” bir
ibadette nerede olmalı; ve bunları kullanacağımız form Kutsal Kitap’ın bu
konudaki öğretisine ne kadar benziyor?
Aynı şekilde “aydınlanma duaları, aracılık duaları, [övgü ve] şükran duaları, Rab’bin
Sofrası için [ve/veya Vaftiz için] olan
dualar, ondalık ve sunu duaları” konusundaki uygulamalarımız ne olmalı?
“tapınma ilahilerimizi” belirlediğimiz
esaslar ile Kutsal Kitap arasında bir köprü kurabiliyor muyuz?
“Vaaz Vermek” hangi
ölçüler içinde olmalı, vaazın yeri ne olmalı?
“İman Açıklaması” ve “Esenlik Dileme” örneklerini nasıl kullanmalıyız?
Kilisenin toplu tapınma düzeni
içinde oruç nasıl düzenlenmeli?
“Bereketleme ve Yüceltmeler” bir tapınmada nerede olmalı;
Bir tapınma içinde kullandığımız
bütün formlar ya da unsurlar Kutsal Kitap’ın tapınma
konusundaki öğretisine ne kadar yakın?
“Kilise İbadetinde Şekil ve Düzen” nasıl olmalı ki, Kutsal Kitap’ın sunduğu modele en
yakın olabilelim?
- Liturji, Tanrı’nın
yaratılışta ve insanın kurtuluşunda nasıl etkin bir şekilde çalıştığını bir
kilise tapınması aracılığı ile, bütünlük içinde olaraktan dünyaya ilan etmemize
yardımcı olan bir şeydir.
- Liturji, kiliseyi oluşturan
her bir kişinin kendi yaşamlarındaki Mesih’in lütfunu;
ve sakramentler ile ilan ettikleri Mesih’in ölümü,
dirilişi ve tekrar gelecek olması ışığında Tanrı’ya saygı ve korku ile tapınma
üzerinde bizleri düşündürür.
- Liturji, merhamette ve
yargıda tek yetki sahibi olan Tanrı’nın kendisini halkına açıklamasını;
Kurtarıcı İsa Mesih’in devam eden işine kilisenin verdiği cevabı bir tapınma
içinde yansıtır.
- Liturji ile Mesih İsa’nın
yaşamına, sözlerine, mucizelerine ve buna bağlı olarak ortaya çıkan Yeni Ahit
öğretisine Kelami bir düzen içinde gireriz; böylece
Mesih’in bir gün tekrar geleceğine bakarak eskatolojik
bir halk olduğumuzun bilincinde olarak tapınırız.
- Litürji
aynı zamanda kilisenin bir eylemi olarak, Mesih İsa’nın, Tanrı ve insan arasında
yaptığı aracılığın sonucu olarak tapınmaya ait her unsurda Tanrı’nın görkemini
ve yüceliğini arayan bir formda olduğu için, kilisenin üyelerini de aynı
şekilde dünyadaki yaşama “Tanrı’nın
görkemi ve yüceliği” için katılmaya teşvik eder.
- Liturji aynı zamanda
kiliseye gelen herkese “tövbe ve iman”
çağrını her seferde yeniler. Çünkü Tanrı’nın peygamberler ve elçiler aracılığı
ile halkına seslenişini ve halkın da Tanrı’ya cevabını pratik etmemize yardımcı
olur. Böylece Mesih’in amacını ve kilisenin dünyadan farkını ortaya koyar; bunun
sonucunda da insanları Mesih’te açıklanan sırra davet eder.
- Kilise bu dünyada Tanrı’nın
bütün yaratılış ve kurtuluş tarihi boyunca yaptıklarını ve yapmayı vaat
ettiklerini “Mesih İsa’nın tekrar gelişi” umudu üzerine Liturji ile bina ederek
ilan eder.