KÜTÜPHANE

Hristiyanlığın Mimarı Pavlus [mudur?]

Rev. İlhan Keskinöz

Türk Dünyası Presbiteryen Kilisesi

Konu: Pavlus Hristiyanlığın mimarı mıdır?

- Bir dini eğer bir kişi oluşturabilirse bu dinin içinde Tanrı’nın varlığından söz etmek mümkün müdür?

- Bir kişi tarafından oluşturulan bir dinde Kutsal Ruh’un tarih boyunca görünür kanıtlarla işleyişinden söz etmek mümkün müdür?

- Hristiyanlığı baştan sona sadece bir kişiye atfettiğimizde bu dinin köklerini de geçersiz saymış olmaz mıyız?

- Hristiyanlığı köklerini de geçersiz sayarsak yeryüzünde Tanrı’nın içinde olmadığı, başka her hangi bir dinin varlığından bahsetmenin mantıki ve/veya din bilimsel bir temeli olur mu?

Bu dört temel soruya pek çok cevap verilebilir. Ancak sorulara cevap aramadan önce konu başlığımızdan yolan çıkarsak bir bakış açısı belirlememiz gerekecektir. “Pavlus temeli daha kendisi var olmadan önce atılmış olan Tek Tanrı inancına nasıl müdahale etsin?” diye sormak bizi Hristiyan inancının temeline geri döndürecektir.

Bu durumda Pavlus’tan önce var olan Hristiyanlığın temeline inmek durumundayız. Bu şekilde Pavlus’un öğretileri ile Hristiyanlığın temelindeki öğretilerin zıt olup olmadığını araştırmak gerekir. Elde edeceğimiz sonuç da gerek buradaki dört soruyu gerekse sorulabilecek diğer soruları kendiliğinden cevaplayacaktır. Önce Hristiyanlığın gerçekliğini gösteren öğretilerin Hristiyan inancının temelleri ile olan ilişkisine bakalım:

Tekvin 3:5: Şeytan İsa’ya karşı

Luka 22:53

Tekvin 3:15: Kurtarıcı kadının soyundan olacak

Galatyalılar 4:4 (Luka 2:7, Vahiy 12:5)

Tekvin 3:15: İsa’nın şeytan üzerindeki zaferi

İbraniler 2:14; I.Yuhanna 3:8

Tekvin 13:15: Mesih, İbrahim soyundan çıkacaktır

Galatyalılar 3:15-16, 19

Tekvin 14:18-20: Kahin Melkisedek İsa Mesih’in kahinliğini işaret etmektedir

İbraniler 7

Tekvin 17:19 İshak’ın vaat edilen soyu

Elçilerin İşleri 3:25 (Matta 1:1, Luka 3:34)

Tekvin 18:18 (22:18/26:4): Uluslar İsa Mesih’te İbrahim’in soyu olarak kutsanacaktır

Elçilerin İşleri 3:25, Galatyalılar 3:8,16, Luka 3:34, Matta 1:2

Tekvin 49:10, Sayılar 24:17: Yahuda ve Yakup soyu üzerinde bir hükümdar

Matta 1:2-3, Luka 1:32-33

Çıkış 12:1-14:46: Fısıh Kuzusu Mesih

Yuhanna 19:31-36, I.Korintliler 5:7, I.Petrus 1:19

Çıkış 16:4: Göksel ekmek

Yuhanna 6:31-33

Çıkış 24:8: Dökülen kurban kanı

İbraniler 9:11-28

Levililer 16:15-17: Serpilen kurban kanı

Romalılar 3:25, İbraniler 9:1-14, I.Yuhanna 2:2

Sayılar 21:8-9: Çarmıhtan gelen yaşam

Yuhanna 3:14-15

Sayılar 24:17, 19 (Tekvin 28:14): Yakup’un soyundan gelen

Matta 1:2, Luka 3:34, Vahiy 22:16

Tesniye 18:15, 17, 19: Gelecek olan peygamber

Matta 21:11, Yuhanna 1:45; 6:14; 12:49-50, Elçilerin İşleri 3:19-23

Tesniye 21:23 Ağaç üzerine asılan lanetlidir

Galatyalılar 3:13

Tesniye 30:12-14: İsa, Tanrı’nın bize yakın olan Sözü

Romalılar 10:6-8

II.Samuel 7:14 Mesih, Tanrı’nın Oğlu

İbraniler 1:5

II.Samuel 7:16 Davut Oğlu, sonsuz Kral

Luka 1:32-33, Vahiy 19:11-16

Mezmur 2:7 Tanrı’nın Oğlu, Mesih

Matta 3:17, 17:5, Markos 1:11, 9:7, Luka 3:22, 9:35, Elçilerin İşleri 13:33, İbraniler 1:5

Mezmur 2:9 Güçle uluslara önderlik edecek

Vahiy 2:27

Mezmur 8:2: Tanrı Oğluna çocukların övgüsü

Matta 21.16

Mezmur 8:4-5: Kendini meleklerden aşağı kılan alçakgönüllü, kurtarıcı Mesih

İbraniler 2:6-9

Mezmur 8:6: Her şeyin İsa’ya bağlı olması

I.Korintliler 15:27-28, Efesliler 1:22

Mezmur 16:8-11: Davut Oğlu ölümden dirilecek

Elçilerin İşleri 2:25-32, 13:35-37, Matta 28:9, Luka 24:36-48

Mezmur 22:1: Tanrı’nın Mesih’ten yüz çevirmesi

Matta 27:46, Markos 15:34

Mezmur 22:6: insanların Mesih’i küçümsemesi

Matta 27:39-44 (Mezmur 109:25, Matta 27:39-40)

Mezmur 22:7-8: Mesih ile alay edilmesi

Matta 27:29, 41-44, Markos 15:18, 29-32, Luka 23:35-39

Mezmur 22:7, 8, 13: Mesih’in etrafını düşmanların sarması

Matta 27:39-44

Mezmur 22:16 (Zekeriya 12:10): Mesih’in elleini ve ayaklarını delecekler

Yuhanna 19:37; 20:25-27

Mezmur 22:17: düşmanların Mesih’e bakmaları

Matta 27:36

Mezmur 22:18: İsa’nın elbisesinin paylaşılması

Matta 27:35, Markos 15:24, Luka 23:34, Yuhanna 19:24

Mezmur 22:22: İsa’nın kiliseye açıklaması

İbraniler 2:13

Mezmur 27:12 (35:11): Yalancı Tanıklar Mesih’i suçlayacak

Matta 26:62-62; 27:12-14

Mezmur 31:5; 22:21: Mesih Ruhunu Tanrı’ya teslim ediyor

Luka 23:46 (Yuhanna 10:18)

Mezmur 34:20; 22:17 (Çıkış 12:46): İsa’nın kemikleri kırılmayacak

(Sayılar 9:12) Yuhanna 19:31-36

Mezmur 35:11: Mesih hakkındaki yalancı tanıklık

Markos 14:56

Mezmur 35:19 / 69:4: Mesih’ten sebepsiz nefret edilecek

Yuhanna 15:25

Mezmur 38:11: Mesih’in dostları ondan uzakta duracak

Luka 23:49

Mezmur 40:6-8: Mesih Tanrı’nın isteğini yapmak için geldi

Yuhanna 6:48, İbraniler 10:5-9

Mezmur 41:9: Mesih’i arkadaşı ele verecek

Markos 14:10, Yuhanna 13:18, 21

Mezmur 45:6-7: Kralın gelişi

İbraniler 1:8-9

Mezmur 68:18: İsa’nın yükselişi ve armağanlar vermesi

Luka 24:50-51, Elçilerin İşleri 1:9, Efesliler 4:7-11

Mezmur 69:3, 21: Acı çeken Mesih’in susaması

Yuhanna 19:28-29, Matta 27:34, 48

Mezmur 69:4 (109:3-5): Sebepsiz Mesih’ten nefret edilecek

Yuhanna 15:23-25

Mezmur 69:9: Mesih’in Tanrı’nın evi için olan tutkusu

Yuhanna 2:14-22

Mezmur 69:25: Mesih’e karşı olanın yargılanması

Elçilerin İşleri 1:20

Mezmur 72:10-11: Mesih’in saygı ve övgüyü alması

Matta 2:1-11

Mezmur 78:2: Mesih hikayelerle konuşacak

Matta 13:34-35

Mezmur 102:25-27: Kralın gelişine işaret

İbraniler 1:10-12

Mezmur 109:4 (İşaya 53:12): Mesih düşmanları için dua edecek

Luka 23:34

Mezmur 109:7-8: Yahuda’nın görevi başka birine verilecek

Elçilerin İşleri 1:18-20

Mezmur 110:1: İsa Tanrı’nın sağına yükselmiştir

Matta 27:64, Elçilerin İşleri 2:34-35, I.Korintliler 15:25, Efesliler 1:20-22, İbraniler 1:3; 10:12-13

Mezmur 110:1: Davut’un Rab’bi İsa

Matta 22:41-45, Markos 12:35-37, Luka 20:41-44

Mezmur 110:4: İsa’nın kahinliği

İbraniler 5:5-6; 6:20; 7:11-12, 15-17

Mezmur 118:22-23: köşetaşı / red edilen taş (İsa)

Matta 21:42-44, Markos 12:10-12, Luka 20:17-19, Elçilerin İşleri 4:10-11, Romalılar 1:32-33, Efesliler 2:20, I.Petrus 2:6-8

Mezmur 118:26: Rabbin adıyla gelen Mesih

Matta 21:9, Markos 11:9, Luka 19:38, Yuhanna 12:13

İşaya 6:9: İsa’nın Eski Ahitten öğretişi (Müjdeye kapalı kalpler)

Matta 13:14-15, Markos 4:12, Luka 8:10 Yuhanna 12:37-41

İşaya 7:14: Mesih bir bakireden doğacak

Matta 1:18-23, Luka 1:26-35

İşaya 8:14: Sürçme taşı, tökezleme kayası İsa

Romalılar 9:32-33, I.Petrus 2:6-8

İşaya 9:1-2: İsa’nın Celile bölgesine ziyareti

Matta 4:12-16, Markos 1:14-15 Luka 4:14-15

İşaya 9:6-7 (İşaya 11:1-5, II.Samuel 7:13): Davut soyundan sonsuz Kral

Matta 1:6, Luka 1:32-33

İşaya 9:7: Mesih Allah’tır

Yuhanna 1:1, 18

İşaya 9:6-7: Mesih esenliğimizdir

Efesliler 2:14-17

İşaya 11:1-2: Yesse’nin soyundan olanla Kutsal Ruh’un birlikteliği

Matta 3:16, Markos 1:16, Luka 3:21-22

İşaya 11:2 (Mezmur 45:7, İşaya 11:3-4): Mesih’in Bilgelik ve anlayışı

Luka 2:52; 4:18

İşaya 11:10 / II.Samuel 7:12-16: Yesse (Davut) soyundan gelecek olan

Luka 1:32-32

İşaya 11:10: Ulusların İsa’da Kurtuluşu

Romalılar 15:12

İşaya 22:22: İsa Davut’un anahtarını tutuyor

Vahiy 3:7

İşaya 25:8: Ölümü zaferle yenen İsa

I.Korintliler 15:54

İşaya 35:5-6: Mesih’in mucizeleri

Matta 11:4-6, Luka 7-22, Yuhanna 11:47

İşaya 40:3-5: Çölde yükselen ses

Matta 3:3, Markos 1:3, Luka 3:4-6, Yuhanna 1:23

İşaya 42:2-3 / 53:7: Alçakgönüllü, yumuşakhuylu Mesih

Matta 12:18-20; 26:62-63

İşaya 42:1 / 49:1-8: Mesih’in uluslara hizmeti

Matta 12:21

İşaya 42:1-4: Seçilmiş hizmetçi İsa

Matta 15:21

İşaya 45:23: her diz Mesih’in önünde çökecek

Romalılar 14:11, Filipililer 2:10

İşaya 49:6: Uluslara ışık olan Mesih

Elçilerin İşleri 13:46-47

İşaya 50:6: Mesih’e eziyet ve dövülmesi

Matta 26:67; 27:26-30, Markos 14:65; 15:15, 17, 19, Luka 22:63, Yuhanna 18:22; 19:1, 3

İşaya 50:6: Mesih’ tükürülmesi

Matta 26:67, Markos 14:65

İşaya 52:14: Mesih’in aşağılanması ve Ona vurulması

Matta 27:27-30

İşaya 53:1: İsrail Mesih’e inanmayacak

Yuhanna 12:38, Romalılar 10:16

İşaya 53:3 (Mezmur 2:2): Mesih’in red edilişi

Yuhanna 1:11; 5:43, Luka 4:29; 17:25; 23:18

İşaya 53:1-3: Mesih’in reddedilmesi

Markos 15:29-32

İşaya 53:4-5: İsa’nın iyileştirme hizmeti

Matta 8:16-17, Markos 1:32-34; 15:25, Luka 4:40-41, I.Petrus 2:24

İşaya 53:4-6, 12: Mesih acı çekerek zafer kazanacak

Matta 8:16-17, Romalılar 4:25, I.Korintliler 15:3

İşaya 53:5, 6, 10: İsa’nın günahlara için kurban olması

II.Korintliler 5:21, I.Korintliler 5:7

İşaya 53:7 (Mezmur 38:13-14): Mesih’in sessiz kalması

Matta 26:62-63; 27:13-14

İşaya 53:7: Tanrı kuzusu

Yuhanna 1:29

İşaya 53:7-8: Acı çeken Tanrı kuzusu İsa

Yuhanna 1:29, 36, Elçilerin İşleri 8:30-35, I.Petrus 1:19, Vahiy 5:6, 12

İşaya 53:9: Günahsız olan hizmetkar İsa

İbraniler 4:15, I.Petrus 2:22

İşaya 53:9: Mesih ölümünde zengin adamla birlikte olacak

Matta 27:57-60

İşaya 53:12: İsa günahkarlarla bir sayıldı

Matta 27:38, Markos 15:27-28, Luka 22:37; 23: 33, Yuhanna 19:18

İşaya 53:12: İsa başkaldıran için yalvardı

Luka 23:34

İşaya 55:3-4: Mesih’te yapılan antlaşma

Matta 26:28, Markos 14:24, İbraniler 8:6-13, Luka 22:20, I.Korintliler 11:25,

İşaya 55:3: Davud’un kutsaması

Elçilerin İşleri 13:32-33

İşaya 59:16 / 53:1: Tanrı’nın kolu olan Mesih

Yuhanna 12:38

İşaya 59:20-21: Sion’dan gelecek Kurtarıcı

Romalılar 11:26-27

İşaya 60:1-3: Bütün uluslar gelip Mesih’e tapınacaklar

Matta 2:11, Romalılar 15:8-12

İşaya 61:1-2: Kutsal Ruh’ta meshedilen Mesih

Matta 3:16, Markos 1:10, Luka 4:18-21

İşaya 61:1-11: Mesih’in hizmeti

Luka 4:16-21

İşaya 65:1: Ulusların Mesih’e iman etmesi

Romalılar 10:20

İşaya 65:2: İsrail Mesih’i red edecek

Romalılar 10:21

Yeremya 23:5 / Mezmur 132:11: Davut soyundan Kral İsa

Luka 1:32-33

Yeremya 23:5-6: Mesih Rab diye çağrılacak

Elçilerin İşleri 2:36

Yeremya 23:6/33:15-16: Davut soyundan gelen Kurtarıcı

Matta 1:21, Romalılar 1:3, Elçilerin İşleri 2:30

Yeremya 23:6 / 33:16: Mesih doğruluğumuzdur

I.Korintliler 1:30

Yeremya 31:15: Çoukları için ağlayan Rahel

Matta 2:16-18

Yeremya 31:31-34,40 : İsa ve Yeni Antlaşma

Luka 22:20, I.Korintliler 11:25, İbraniler 8:8-12; 10:15-18

Hezekiel 21:26-27 / Hezekiel 37:24-25: Mesih’in doğruluğu / Krallığı

Luka 1:32-33

Hezekiel 34:23-24 / 37:24-25: İyi çoban

Yuhanna 10:11, 14, 16, İbraniler 13:20, I.Petrus 5:4

Hezekiel 37:26: Mesih’te esenlik antlaşması

Luka 22:20, I Korintliler 11:25

Daniel 7:13-14: Gelecek olan insanoğlu

Matta 24:30; 26:64, Markos 13:26; 14:62, Luka 21:27, Vahiy 1:13; 14:14

Daniel 7:27: Mesih’in sonsuz krallığı

Vahiy 11:15

Daniel 9:24-26: Mesih’in gelişi

Efesliler 1:10, Galatyalılar 4:4

Daniel 9:26: Mesih’in bütün bir ulus için ölmesi

Yuhanna 11:50-52

Hoşea 11:1: İsa’nın Mısırdan çıkışı

Matta 2:14-15

Yoel 2:28-32: Tanrı’nın Ruh’u dökülecek

Elçilerin İşleri 14:21

Amos 9:11-12: Uluslar Mesih’e iman edecek

Elçilerin İşleri 15:13-18

Yunus 1:17: Mesih’in üç gün mezarda kalması

Matta 12:39-40

Mika 5:2: Mesih Betlehem’de doğacak

Matta 2:1-6, Luka 2:4-7

Mika 5:2: Sonsuz kral Mesih

Luka 1:32-33

Mika 5:4: Gelecek olan çoban

Yuhanna 10:11, 14

Mika 5:5: Mesih esenliğimiz olacak

Efesliler 2:14-17

Zekeriya 9:9: Mesih’in eşek üzerinde gelmesi

Matta 21:1-9, Markos 11:1-10, Luka 19:28-38, Yuhanna 12:12-16

Zekeriya 11:12-13: Otuz gümüş ve Çömlekçi tarlası

Matta 26:15; 27:1-10

Zekeriya 12:10: Çarmıha gerilen Mesih’e bakacaklar

Yuhanna 19:37, Vahiy 1:7

Zekeriya 12:10: Mesih için ağlayanlar

Luka 23:27

Zekeriya 12:10: Mesih’in böğrünü delecekler

Yuhanna 19:34

Zekeriya 13:7: Vurulan çoban ve dağılan sürü

Matta 26:31, 55-56, Markos 14:27, 48-50

Malaki 3:1: Mesih’in önünden giden adam

Matta 11:7-10, Markos 1:2-4, Luka 7:24-27

Malaki 3:1: Mesih tapınağa gelecek: (Yuhanna 2:14-17)

Malaki 3:3: Mesih kendi halkını pak kılacak: (Titus 2:14)

Malaki 4:2: Doğruluğun güneşi olan Mesih kendi halkını iyileştirecek

Matta 12:15, Vahiy 21:4

Malaki 4:5-6: İlya’nın geri dönüşü

Matta 11:14; 17:11-13, Markos 9:11-13, Luka 1:16-17

Buraya kadar olan ayetlerde Eski Ahit içinde müjdelenmiş olan Mesih İnancının Yeni ahit içinde gerçekleşmesine tanık oluyoruz. Ancak Eski Ahit ve Yeni Ahit arasındaki bağlantıyı sağlayan gerçeklikler sadece bu kadar mıdır? HAYIR! Konuya ayet sayısı ile baktığımızda bile “Hristiyanlık bir kişinin kendi çabası ile üretilmiş suni bir dindir” tezini geçersiz göstermeye yettiği halde Eski Ahit ve Yeni Ahit arasındaki bağlantılar öğretinin bütünündeki tutarlılık açısından tek bir kurtuluş yolunu bildirmesi açısından da birbirleriyle ayrılamaz bir şekilde uyum içindedir.

Bu durumda şu soruyu sormak durumundayız: “eğer Pavlus, Mesih İnancını değiştirmek, amacından uzaklaştırarak geçersiz kılmak ve bu şekilde Hristiyanlığı yok etmek niyetinde biri ise nasıl hem Eski Ahit Hem de Yeni Ahit her yönüyle bir bütünlük içindedir?”

Bu soruya doğru bir şekilde cevap vermek için şu soruyu hem sormak hem de kanıtlamak gerekecektir: “Pavlus, Mesih İnancını değiştirmek, amacından uzaklaştırarak geçersiz kılmak ve bu şekilde Hristiyanlığı yok etmek için Yeni Ahit’i değiştirmeden önce Yahudilerin elinden Eski Ahit’i alıp onu bütünüyle değiştirebilir miydi?

Öncelikle şunu iyi fark etmemiz gerekir ki, Pavlus’un döneminde Yahudilik ve dolayısıyla Eski Ahit dünyanın pek çok coğrafyasına yazılı ve ezber bir şekilde dağılmış durumdaydı. Bu durumda dindar Yahudilerin elinden Kutsal Kitabı [para vererek bile olsa] alıp değiştirmenin imkansızlığını kabul etmemiz gerekecektir.

Öyleyse Eski Ahit’in değişmezliğinde [değiştirilemezliğinde] Mesih İsa’nın ve Pavlus’un öğretilerinin bütünlüğüne bakmamız gerekecektir:

Pavlus mektuplarında kendisini İsa Mesih’in kulu

Romalılar 1:1 İsa Mesih'in kulu

Romalılar 1:9-10 Oğlunun müjdesini yaymakta tüm varlığımla kulluk ettiğim Tanrı,

Galatyalılar 1:10 Şimdi ben insanların onayını mı, Tanrı'nın onayını mı arıyorum? Yoksa insanları mı hoşnut etmeye çalışıyorum? Eğer hâlâ insanları hoşnut etmek isteseydim, Mesih'in kulu olmazdım.

Filipililer 1:1 Mesih İsa'nın kulları ben Pavlus

“Kul” (köle) sadece Efendisinin [İsa Mesih’in] emirlerine itaat eder.

“Kul” (köle) bir Efendi tarafından satın alınmıştır.

“Kul” (köle) sadece Efendisinin sözlerini iletir.

Bu durumda Pavlus’un bir kul (köle) olarak Efendisinin Öğretilerine bağlı olup olmadığına bakalım.

Ancak Pavlus’un ve Mesih İsa’nın mesajında zaman farkı ve buna bağlı olarak bakış açısı farkı vardır. Pavlus’un döneminde Mesih’in canlı olarak konuşmaları yerini yazılı anlatımlara bırakmıştır. Artık araya çarmıh, yükseliş ve Pentekost girmiştir. Düzenli olarak sinagoktaki toplantılara katılan, İsrail’in kasaba ve kent sokaklarında dolaşıp vaaz eden Mesih, artık bir başkası tarafından hakkında vaaz edilen kişi olmuştur. Pavlus ve Mesih’in çoğu zaman bulundukları mekan ve dinleyici kitleleri farklıdır. Bunun neticesinde mesajları özde aynı fakat sunuş şekli ile farklıdır.

İsa Mesih vaaz ederken göklerin egemenliğinin yaklaştığını, yakın bir gelecekte bu sözleri duymuş olan bazılarının bu gerçeğe tanık olacaklarını söylemiştir:

Markos 9:1 İsa, “Size doğrusunu söyleyeyim” diye devam etti, “burada bulunanlar arasında, Tanrı Egemenliğinin güçlü biçimde gerçekleştiğini görmeden ölümü tatmayacak olanlar var.”

Pavlus ise Mesih’in olacağını vaat ettiği şeyin artık olmuş olduğunu vaaz etmektedir:

Romalılar 1:2-4 Tanrı, öz Oğlu Rabbimiz İsa Mesih’le ilgili olan bu müjdeyi peygamberleri aracılığıyla Kutsal Yazılarda önceden vaat etti. Bedence Davut’un soyundan doğan Rabbimiz İsa Mesih’in, kendi kutsal ruhu sayesinde ölümden dirilişiyle Tanrı’nın Oğlu olduğu kudretle ilan edildi.

Bu yüzden de Pavlus, artık Mesih’i ölümden dirilten güç Mesih’e iman edelerde etkin olacaktır:

Romalılar 8:9 Ne var ki, Tanrı’nın Ruhu içinizde yaşıyorsa, siz benliğin değil, Ruh’un denetimindesiniz. Ama bir kişide Mesih’in Ruhu yoksa, o kişi Mesih’in değildir.

10 Eğer Mesih içinizde ise, bedeniniz günahtan ötürü ölü olmakla beraber, aklanmış olduğunuz için ruhunuz diridir.

11 Mesih İsa’yı ölümden dirilten Tanrı’nın Ruhu içinizde yaşıyorsa, Mesih’i ölümden dirilten Tanrı, içinizde yaşayan Ruhuyla ölümlü bedenlerinize de yaşam verecektir.

Böylece Pavlus’un öğretilerinden Mesih’in ölümü ile artık Tanrı’nın sevgisi açıkça gösterilmiş olduğu sonucu çıkmaktadır:

Romalılar 5:5 Ümit de düş kırıklığına uğratmaz. Çünkü bize verilmiş olan Kutsal Ruh aracılığıyla Tanrı’nın sevgisi yüreklerimize dökülmüştür.

6 Evet, biz daha çaresizken Mesih, belirlenen zamanda tanrısızlar için öldü.

7 Bir kimse doğru insan için güç ölür, ama iyi insan için belki biri ölmeyi de göze alır.

8 Tanrı bize olan sevgisini şununla kanıtlıyor: biz daha günahkârken, Mesih bizim için öldü.

Böylece Mesih vaaz ettiği sıralarda ölümü ve dirilişinden bahsettiği ‘gelecek zaman’ Pavlus döneminde ‘geçmiş zaman’ olmuştur. Mesih’in hizmeti yeni bir ruhsal çağın açılışıydı. Onun kurtarış işinin (ölümü, dirilişi, yüceltilmesi) tamamlanması bu çağı resmen başlattı.[1]

Pavlus’un öğretilerinin Mesih’in vaazlarına çok yakın olduğunu gözlemleyebiliriz:

Düşmanlar hakkında

Matta 5.43 “`Komşunu sev, düşmanından nefret et’ denildiğini duydunuz. 44 Ama ben size diyorum ki, düşmanlarınızı sevin, size zulmedenler için dua edin. 45 Öyle ki, göklerde olan Babanızın oğulları olasınız. Çünkü O, güneşini hem kötülerin hem de iyilerin üzerine doğdurur. Yağmurunu da hem doğruların hem de eğrilerin üzerine yağdırır.

Romalılar 12.14 Size zulmedenler için iyilik dileyin. İyilik dileyin, lanet etmeyin. 17 Hiç kimseye kötülüğe karşı kötülük etmeyin. Herkesin gözünde iyi olanı yapmaya dikkat edin. 18 Mümkünse, elinizden geldiğince bütün insanlarla barış içinde yaşayın. 19 Sevgili kardeşler, kendi öcünüzü kendiniz almayın; bunu Tanrı’nın gazabına bırakın. Çünkü şöyle yazılmıştır: “Rab diyor ki, `Öç benimdir, kötülüğün karşılığını ben vereceğim.” 20 Ama,”Düşmanın acıkmışsa onu doyur,susamışsa su ver.Bunu yapmakla onu utanca boğarsın.” 21 Kötülüğe yenilme, kötülüğü iyilikle yen (Romalılar 13.10, 15.1, Galatyalılar 5.14).

Disiplin Konusunda

Matta 18:15 “Eğer kardeşin sana karşı günah işlerse, ona git, suçunu kendisine göster. Her şey yalnız ikinizin arasında kalsın. Kardeşin seni dinlerse, onu kazanmış olursun. 16 Ama dinlemezse, yanına bir ya da iki kişi daha al ki, söylenen her şey iki ya da üç tanığın sözüyle doğrulansın.

II.Korintliler 13:1 ... Her sav, iki ya da üç tanığın tanıklığıyla doğrulanmalıdır.

I.Timoteyus 5:19 İki ya da üç tanık olmadıkça, bir ihtiyara yöneltilen suçlamayı kabul etme.

Matta 18:17 Eğer kardeşin onları dinlemek istemezse, durumu inanlılar topluluğuna bildir. İnanlılar topluluğunu da dinlemek istemezse, onu bir putperest ya da vergi görevlisi yerine koy.

I.Korintliler 5:9 Mektubumda size ahlaksızlık yapanlarla arkadaşlık etmemenizi yazdım. 10 Kuşkusuz bu dünyanın ahlaksızlarını, açgözlülerini, soyguncularını, ya da putperestlerini demek istemedim. Öyle olsaydı, bu dünyadan ayrılmak zorunda kalırdınız! 11 Ama kardeş olarak tanınan biri ahlaksız, açgözlü, putperest, sövücü, ayyaş ya da soyguncu ise onunla arkadaşlık etmemenizi, böylesiyle yemek bile yememenizi şimdi size yazıyorum. 12 İnanlılar topluluğunun dışındakileri yargılamaya benim ne hakkım var? Sizin de yargılamanız gereken kişiler imanlılar değil mi? 13 Topluluğun dışında kalanları Tanrı yargılar. “Kötü adamı aranızdan kovun!”

Tanrı’yı ve insanı sevmek

Markos 12.29 İsa şöyle karşılık verdi: “En önemlisi şudur: `Dinle, ey İsrail! Tanrımız olan Rab tek Rab’dir. 30 Tanrın olan Rab’bi bütün yüreğinle, bütün canınla, bütün aklınla ve bütün gücünle sev.’ 31 İkincisi de şudur: `Komşunu kendin gibi sev.’ Bunlardan daha büyük buyruk yoktur.”

Romalılar 13. 8 Birbirinizi sevmekten başka hiç kimseye bir şey borçlu olmayın. Çünkü başkalarını seven, Kutsal Yasa’yı yerine getirmiş olur. 9 “Zina etme, adam öldürme, hırsızlık yapma, başkasının malına göz dikme” buyrukları ve bundan başka ne buyruk varsa, şu sözde özetlenir: “Komşunu kendin gibi sev.” 10 Sevgi, komşuya kötülük etmez. Bu nedenle sevgi, Kutsal Yasa’nın yerine getirilmesidir.

Kilisenin birliği

Yuhanna 17:11 Ben artık dünyada değilim, ama onlar dünyadalar. Ben sana geliyorum. Kutsal Baba, onları bana verdiğin kendi adınla koru ki, bizim gibi bir olsunlar.

I.Korintliler 1:10 Kardeşler, Rabbimiz İsa Mesih’in adıyla yalvarıyorum: hepiniz uyum içinde olun, aranızda bölünmeler olmadan aynı düşüncede ve aynı yargıda birleşin. 11 Kardeşlerim, Klovi’nin ev halkından aranızda çekişmeler olduğunu öğrendim. 12 Şunu demek istiyorum: her biriniz, “Ben Pavlus yanlısıyım”, “Ben Apollos yanlısıyım”, “Ben Kefas yanlısıyım” ya da “Ben Mesih yanlısıyım” diyormuş. 13 Mesih bölündü mü? Sizin için çarmıha gerilen Pavlus muydu? Pavlus’un adıyla mı vaftiz edildiniz?

Yiyecek konusu

Markos 7. 14 İsa, halkı yine yanına çağırıp onlara, “Hepiniz beni dinleyin ve şunu belleyin” dedi. 15-16 “İnsanın dışında olup içine giren hiçbir şey onu kirletemez. İnsanı kirleten, insanın içinden çıkandır.” 17 İsa kalabalığı bırakıp eve girince, öğrencileri O’na bu benzetmenin anlamını sordular. 18 O da onlara, “Demek siz de anlamıyorsunuz, öyle mi?” dedi. “Dışarıdan insanın içine giren hiçbir şeyin onu kirletemeyeceğini bilmiyor musunuz? 19 Dıştan giren, insanın yüreğine değil, midesine gider, oradan da ayakyoluna atılır.” İsa bu sözlerle, tüm yiyeceklerin temiz olduğunu bildirmiş oluyordu. 20 İsa şöyle devam etti: “İnsanı kirleten, insanın içinden çıkandır. 21-22 Çünkü kötü düşünceler, cinsel ahlaksızlık, hırsızlık, cinayet, zina, açgözlülük, kötülük, hile, sefahat, kıskançlık, iftira, kibir ve akılsızlık içten, insanın yüreğinden kaynaklanır. 23 Bu kötülüklerin hepsi içten kaynaklanır ve insanı kirletir.”

Romalılar 14.14 Rab İsa’ya ait biri olarak şunu kesinlikle biliyorum ki, hiçbir şey kendiliğinden murdar değildir. Ama bir şeyi murdar sayan kimse için o şey murdardır. 15 Yediğin bir şey yüzünden kardeşin incinirse, artık sevgi yolunda yürümüyorsun demektir. Mesih’in, uğruna öldüğü kardeşi yiyeceğinle mahvetme! 16 Size göre iyi olan şey kötülenmesin. 17 Çünkü Tanrı’nın Egemenliği, yiyecek ve içecek sorunu değil, doğruluk, esenlik ve Kutsal Ruh’ta sevinçtir. 18 Mesih’e bu yolda hizmet eden, Tanrı’yı hoşnut eder ve insanların beğenisini kazanır.

20 Yiyecek uğruna Tanrı’nın işini bozma! Her yiyecek temizdir, ama yedikleriyle başkasının sürçmesine yol açan kişi kötülük yapmış olur. 21 Et yememen, şarap içmemen ya da kardeşinin sürçmesine yol açacak bir şey yapmaman iyidir.22 Bu konulardaki inancını Tanrı’nın önünde kendine sakla. Onayladığı şeyden ötürü kendini yargılamayan kişi ne mutludur! 23 Ama bir yiyecekten kuşkulanan kişi o yiyeceği yerse yargılanır; çünkü imanla yemiyor. İmanla yapılmayan her şey günahtır.

Devlet ile ilişkiler

Markos 12.13 Daha sonra İsa’yı söyleyeceği sözlerle tuzağa düşürmek amacıyla Ferisilerden ve Hirodes yanlılarından bazılarını O’na gönderdiler. 14 Bunlar gelip İsa’ya, “Öğretmenimiz” dediler, “senin dürüst biri olduğunu, kimseyi kayırmadan, insanlar arasında ayrım yapmadan Tanrı yolunu dürüstçe öğrettiğini biliyoruz. Sezar’a vergi vermek Kutsal Yasa’ya uygun mu, değil mi? Verelim mi, vermeyelim mi?” 15 Onların ikiyüzlülüğünü bilen İsa şöyle dedi: “Beni neden sınıyorsunuz? Bana bir dinar getirin bakayım.” 16 Parayı getirdiler. İsa onlara, “Bu resim, bu yazı kimin?” diye sordu. “Sezar’ın” dediler. 17 İsa da onlara, “Sezar’ın hakkını Sezar’a, Tanrı’nın hakkını da Tanrı’ya verin” dedi. İsa’nın sözlerine şaşakaldılar.

Romalılar 13. Rom 13:1 Herkes, altında bulunduğu yönetime bağlı olsun. Çünkü Tanrı’dan olmayan yönetim yoktur. Var olanlar Tanrı tarafından kurulmuştur. 2 Bu nedenle, yönetime karşı direnen, Tanrı’nın düzenlediğine karşı gelmiş olur. Karşı gelenler yargılanır. 3 İyilik yapanlar değil, kötülük yapanlar yöneticilerden korkmalıdır. Yönetimden korkmamak ister misin? İyi olanı yap, yönetimin övgüsünü kazanırsın. 4 Çünkü yönetim, senin iyiliğin için Tanrı’nın hizmetindedir. Ama kötü olanı yaparsan, kork! Yönetim, kılıcı boş yere taşımıyor; kötülük yapanın üzerine Tanrı’nın gazabını salan öç alıcı olarak Tanrı’nın hizmetindedir. 5 Bunun için, yalnız Tanrı’nın gazabı nedeniyle değil, vicdan nedeniyle de yönetime bağlı olmak gerekir. 6 Vergi ödemenizin nedeni de budur. İşte yöneticiler, Tanrı’nın bu amaç için gayretle çalışan hizmetkârlarıdır. 7 Vergi hakkı olana vergiyi, gümrük hakkı olana gümrüğü, korku hakkı olana korkuyu, saygı hakkı olana saygıyı, herkese hakkını verin.

Bu örnekleri Pavlus’un Elçi (Havari) yetkisi ile yazdığı mektuplardan aldıktan sonra Pavlus’un Elçiliğini belki tartışabiliriz:

- Pavlus bir Elçi midir?

- Yoksa Pavlus kendisini Elçi mi diye tanıtan biri midir?

- Eğer Pavlus Elçi değilse nasıl olmuş da onu bütün kiliseler elçi olarak kabul etmiştir?

Aziz İstefan’nın öldürülmesini onaylayan Pavlus (Saul) idi (Elçilerin İşleri 8:1). Böyle biri nasıl elçi olmuştu?

İstefan'ın öldürülmesiyle başlayan kiliseye yönelik baskı döneminde acaba elçilerin kontrolü dışında yeni bir öğretinin kiliseye girmesi mümkün müydü?

O döneme baktığımızda Kudüs'teki topluluğun diğer bölgelere göç ettiğini görüyoruz. Ancak Elçiler hariçtir (Elçilerin İşleri 8:1). Pavlus her tarafı dolaşarak Mesih’in öğretilerini izleyenlere zulmediyor ve onları tutuklattırıyordu (Elçilerin İşleri 8:3). Pavlus o dönemin Yahudi otoritelerinden de aldığı destek ile Şam’da bulunan Hristiyanları tutuklayıp Kudüs’e getirme yetkisi ile yola çıktığında [dirilmiş] İsa Mesih ile karşılaşıyor. Bu karşılaşma sonucu Pavlus’un hayatı değişiyor ve Mesih’e iman ediyor (Elçilerin İşleri 9).

Pavlus sadece İsa Mesih’in kendisine göründüğünü iddia eden biri değildir. Pavlus’a görünen Rab İsa Mesih aynı zamanda bu konu ile bağlantılı olarak Şam’da Hananya adında birine görünerek Pavlus (Saul) hakkında onu haberdar eder ve böylece Pavlus vaftiz olarak Mesih’e iman ettiğini açıkça ilan etmiş olur.

Diğer yandan İsa Mesih, Şam’daki Hananya’ya Pavlus’u Elçi olarak atadığını bildirir. Öyleyse Pavlus’un kendisini Elçilik talebinde ya da iddiasında bulunmadan önce, Pavlus daha kendisiyle ilgili olarak gelecekten habersizken İsa Mesih’in kendisi bizzat İsa Mesih tarafından Elçi olarak atanmıştır:

Elçilerin İşleri 9:15 Rab ona [Hananya’ya], «Git!» dedi. «Bu adam [Pavlus], benim adımı diğer uluslara, krallara ve İsrail oğullarına duyurmak üzere seçilmiş bir aracımdır [elçimdir].

Bundan sonra Pavlus bir çok halk tarafından İsa Mesih’in Müjde’sine hizmet eden biri olarak görülür (Elçilerin İşleri 9:20-22).

Bu olay üzerine Yahudi yetkililer Pavlus’a karşı tavır alır ve onu öldürme planı içine girerler (Elçilerin İşleri 9:23).

Ancak Pavlus’un Elçiliğinin kanıtı sadece bu kadar değildir. Pavlus, Kudüs’ten ayrılmamış olan İsa Mesih tarafından Kiliseyi bütün dünyaya yaysınlar diye bizzat atanmış olan elçiler ile tanışır. Barnaba bu tanıştırma işine aracılık eden kişi olur (Elçilerin İşleri 9:27).

Pavlus’un Kudüs’e gelmesi ile Yahudiye, Celile ve Samiriye’deki bütün kiliseler onun hakkındaki olanları duyarlar (Elçilerin İşleri 9:31).

Elçilerin gözetmenliği altındaki Kudüs kilisesi Pavlus’un bazı Yahudilerce öldürüleceğini haber alınca onu gizlice Sezariye’ye göndeririler (Elçilerin İşleri 9:29-30).

Acaba Pavlus imanı konusunda yalan söyleyip Kudüs’ten Elçisel yetkilerle ayrılıp başta Anadolu’ya ve Avrupa’ya kadar yayılmış olan kiliselere kasıtlı olarak yanlış öğreti vermiş olamaz mıydı?

Şüphesiz ki, mantık bu konu hakkında da sormayı ve bu konuyu düşünmeyi gerktirmektedir.

Ancak Havariler döneminin kilise yapısına baktığımızda bunun imkansızlığını görmekteyiz. Neden mi? O dönemde Elçilerin Kudüs’te bulunmasından dolayı Kudüs kilisesi Mesih İnancına ait öğretilerin merkezi durumundaydı. Hristiyanlığa ait bir öğreti konusunda söz yetkisi Kudüs’te bulunmaktaydı. Elçilerin İşleri 15. bölüm bu konuda çok açıktır. Antakya kilisesinde doktrin olarak bir konu gündeme geldiğinde onlarda hem mektup hem de güvenilir kişilerle bu konuyu Kudüs kilisesine sormaktaydılar, yani her yeni öğreti Elçilerin öğretisi ile test edilmekteydi.

O halde şunu söyleyebiliriz; Pavlus’un gerek Mektuplarındaki öğretisinin gerekse pek çok yerde verdiği vaazlardan Kudüs Kilisesinin dolayısyla elçilerin haberi olmadığını düşünemeyiz. Elçi Petrus, kiliselere hitaben yazdığı mektubunda Pavlus’un öğretileri destekler ve Pavlus’un Elçisel yetkisini tanıdığından onun öğretilerinin kabul edilmesini teşvik eder:

II.Petrus 3:14 Bunun için sevgili kardeşlerim, mademki bunları bekliyorsunuz, Tanrı'nın önünde lekesiz, kusursuz ve barış içinde bulunmaya gayret edin.

15 Sevgili kardeşimiz Pavlus'un da kendisine verilmiş olan bilgelikle size yazdığı gibi, Rabbimizin sabrını kurtuluş fırsatı sayın.

16 Pavlus, bütün mektuplarında bu konulardan böyle söz eder. Mektuplarında güç anlaşılan bazı yerler var ki, bilgisiz ve kararsız kişiler, diğer kutsal yazıları olduğu gibi, bunları da çarpıtarak kendi yıkımlarını hazırlıyorlar.

Diğer yandan Elçilerin doğru öğretiş ile sahte öğretişi ayırt etme yeteneklerini test ederek Pavlus’un öğretilerinin Mesih’ten mi yoksa başka bir kişiden mi kaynaklandığı sonucunu bulabiliriz:

Henüz Pavlus ortada yokken, İsa Mesih’in bizzat kendisi kilisesini Petrus’un iman ikrarında açıkladığı gerçek üzerine kuracağını söylemiştir:

Matta 16:15 İsa onlara, «Ya siz» dedi, «ben kimim dersiniz?»

16 Simun Petrus, «Sen, yaşayan Tanrı'nın Oğlu Mesih'sin» cevabını verdi.

17 İsa ona, «Ne mutlu sana, Yunus oğlu Simun!» dedi. «Bu sırrı sana açan insan değil, göklerdeki Babamdır.

18 Ben de sana şunu söyleyeyim, sen Petrus'sun ve ben topluluğumu bu kayanın üzerine kuracağım. Ölüler diyarının kapıları ona karşı direnemeyecek.

19 Göklerin Egemenliğinin anahtarlarını sana vereceğim. Yeryüzünde bağlayacağın her şey göklerde de bağlanmış olacak; yeryüzünde çözeceğin her şey göklerde de çözülmüş olacak.»

Bundan dolayı da İsa Mesih dirilişinden sonra bu yüce görev için onları yetkilendirmiştir:

Matta 28:17 İsa'yı gördükleri zaman O'na tapındılar. Ama bazıları kuşku içindeydi.

18 İsa yanlarına gelip kendilerine şunları söyledi: «Gökte ve yeryüzünde bütün yetki bana verildi.

19 Bu nedenle gidin, bütün ulusları öğrencilerim olarak yetiştirin. Onları Baba, Oğul ve Kutsal Ruh'un adıyla vaftiz edin.

20 Size buyurduğum her şeye uymayı onlara öğretin. İşte ben, dünyanın sonuna dek her an sizinle birlikteyim.»

İsa Mesih belirli bir görev için elçileri seçip onlara yetki ve güç verdi, kendi kilisesi için elçileri kendisine ayırdı, elçiler bu aldıkları çağrı ve yetki için İsa Mesih tarafından gerekli olan donanımlara sahip olarak kiliseyi başlattılar.

Elçiler Pavlus’un öğretisini ve mektuplarını da aynı donanıma sahip olarak kabul ettiler ve onayladılar. Öyleyse Pavlus’un yetkisini tartışmak, elçilerin güvenilirliğini tartışmak anlamına gelmektedir.

Eğer Elçilerin yetkisini tartışmaya açarsak gerçekte konu Elçilerden çok İsa Mesih’in elçileri yetkilendirmesindeki kararının tutarlılığını tartışmak anlamına gelecektir. İsa Mesih eğer kiliseyi kurabilsinler diye elçilere yetki vermiş ise bu konuda sapma olmasını düşünemeyiz. Çünkü Mesih sadece görev vermedi aynı zamanda bu görevi yerine getirebilecek donanımı da onlara sağladı:

Elçilerin İşleri 1:3 İsa, ölüm acısını çektikten sonra birçok inandırıcı kanıtlarla elçilere dirilmiş olduğunu gösterdi. Kırk gün süreyle onlara görünerek Tanrı'nın Egemenliğine dair konuştu.

4 Kendileriyle birlikteyken onlara şu buyruğu vermişti: «Kudüs'ten ayrılmayın, Baba'nın vermiş olduğu ve benden duyduğunuz sözün gerçekleşmesini bekleyin.

5 Şöyle ki, Yahya suyla vaftiz etti, ama sizler birkaç güne kadar Kutsal Ruh'la vaftiz edileceksiniz.»

8 «Ama Kutsal Ruh üzerinize inince güç alacaksınız. Kudüs'te, tüm Yahudiye ve Samiriye'de ve dünyanın dört bir bucağında benim tanıklarım olacaksınız.»

- İsa Mesih “kilisemi kuracağım” demişse bu tartışmasız doğrudur; çünkü O dediğini yapar.

- Öyleyse Pavlus’un yetkisinden şüphe etmek, İsa Mesih’in “kilisemi kuracağım” diye verdiği sözden şüphe etmek anlamına gelir.

- Bu durumda tarihsel olarak kilisenin elçisel öğretiden ayrılmadan devam etmiş olan çizgisine baktığımızda İsa Mesih’in vaat ettiği gibi kiliseyi Müjde’de yazılan öğreti üzerinde bina ettiğini görmekteyiz. Kilise Mesih’in öğretisinde, Müjde’de yazılmış olduğu gibi vardır ve devam etmektedir. Çünkü Mesih’in sözleri doğrudur ve gerçektir.

SONUÇ

- Kutsal Kitap her şeyden önce Tanrının tanıklığına dayalı olup Tanrı’nın koruması altındadır.

- Böylece iman ve itaat konusunda Hristiyanların Kutsal Kitap’a ve Kutsal Kitap’ın otoritesine yönelik bir kuşkuları yoktur.

- Westminster İnanç Açıklamasının dediği gibi (I/5):

Kilisenin tanıklığı bizleri Kutsal Yazıya daha fazla saygı ile değer vermeye yönlendirir. Kutsal Yazının içeriğindeki göksellik, öğretisindeki yeterlilik, anlatımındaki yücelik, kısımlarının uyumluluğu, tümünün amacındaki tutarlılık (tümüyle Tanrı’yı yüceltmek), insanın tek kurtuluş yolunu açıklama biçimi ve diğer eşsiz mükemmellikleri bunun Tanrı Sözü olduğunu fazlasıyla kanıtlar: Bununla beraber hatasız gerçekliği ve ilahi yetkisinden tümüyle emin olmamızın nedeni, Kutsal Ruh’un Söz aracılığıyla ve Onunla birlikte yüreklerimizde içsel olarak tanıklık etmesidir.

---

[1] Mesih’in dönemi iblisin etkisiz hale getirilmesi dönemidir:

İbraniler 2:14 Bu çocuklar etten ve kandan oldukları için İsa, ölüm gücüne sahip olanı, yani İblis’i, ölüm aracılığıyla etkisiz hale getirmek üzere onlarla aynı insan yapısını aldı.

Pavlus’un dönemi ise ölümün ortadan kaldırılacağı son çağdan (diriliş çağı) önceki dönemdir:

I.Korintliler 15:25 Çünkü Tanrı bütün düşmanlarını O’nun ayakları altına serinceye dek O’nun egemenlik sürmesi gerekir.

26 Ortadan kaldırılacak son düşman ölümdür.

27 “Tanrı her şeyi Mesih’in ayakları altına sererek O’na bağımlı kıldı.” Bu “her şey O’na bağımlı kılındı” sözünün, her şeyi Mesih’e bağımlı kılan Tanrı’yı içermediği açıktır.

28 Her şey Oğul’a bağımlı kılınınca, o zaman Oğul da her şeyi kendisine bağımlı kılan Tanrı’ya bağımlı olacaktır. Öyle ki, Tanrı her şeyde her şey olsun.