Vaaz/Kelam Çalışması: Tanrı Bilgisi

Presbiteryen Kilisesi, Reform Seminer Notu

TANRI KISKANÇTIR

Tanrı kendi halkını çok sever. Bu yüzden onların başka yaratılmışlara, başka varlıklara tapınıp hizmet sunmasını istemez.

Bu yüzden Tanrı On Emir ile kendi karakterini açıklarken şöyle der:

Ben, Tanrın RAB, kıskanç bir Tanrı'yım.[1]

Tanrı’nın, benzeri uyarıları Kutsal Kitap’ın sonraki bölümlerinde de tekrarladığını görmekteyiz:

Başka ilahlara tapmayacaksınız. Çünkü ben kıskanç bir RAB, kıskanç bir Tanrı'yım.[2]

O’nun kıskançlığı bizlerin efendisi ve sahibi olmasından dolayıdır. Bizler Tanrı’ya ait olmamızdan dolayı yüreğimizde O’na vermemiz gereken sevgiyi, tapınmayı, saygıyı ve korkuyu yaratılmış başka bir şeye vermemizden hoşnut kalmaz.[3] Tanrı’nın kıskançlığını ibadet konusu içinde değerlendirdiğimizde daha iyi anlayabiliyoruz: Başka ilahların, çevrenizdeki ulusların taptığı hiçbir ilahın ardınca gitmeyeceksiniz. Çünkü aranızda olan Tanrınız RAB kıskanç bir Tanrı'dır. Öfkelenirse sizi yeryüzünden yok eder.[4]

Bu yüzden İsa Mesih’in tapınma konusunda şeytanı azarlaması dikkat çekicidir:

«Çekil git, Şeytan! `Tanrın olan Rab'be tap, yalnız O'na kulluk et' diye yazılmıştır.»[5]

Tanrı, kendisine sunulması gereken saygının başka bir şeye sunulmasından daima hoşnutsuzluk duymuştur.[6] Oysa Tanrı’nın kutsal ve kıskanç olduğunu unutmamamız gerekir, yoksa kulluk görevimizi yerine getiremeyiz.[7] Bizler böyle bir hatayı yapmamalıyız[8] çünkü insan kendisinden kuvvetli olan ile çekişemez.[9]

Bu yüzden de Tanrı’nın Kutsal Kitap aracılığı ile yaptığı davet açıktır: Kendinizi RAB'be adayıp yalnız O'na kulluk edin.[10] Yuhanna mektubunda dünyayı seven kişide Baba’nın sevgisi olmayacağı gerçeği hatırlatıldığında[11] Tanrı’nın sevgisinde değilsek öfke ve yargısında kalacağımız gerçeğini göz önünde bulundurmalıyız.

Tanrı’nın kıskançlığı yalnızca başka bir tanrıya inanıp ibadet etmekle sınırlı değildir. Tanrı her durumda tam olarak güvenimizi de O’na bağlamamızı arzu eder. Bu sebepten eğer gündelik yaşantımızda hayata dair olan güvenimizde bile Tanrı’yı ihmal etmişsek, O’nun kıskaçlığını hatırlamak durumundayız.[12] Oysa Kutsal Kitap bu dünyanın servetini aldatıcı olarak tanımlar ve ona güvenmeyi değil ama iyi işler için kullanmayı (cimri bir şekilde sarılmamayı) öğütler.[13] Bu anlamda Tanrısal bir kişinin yürek ifadesi şu olmalıdır:

Ben sadakat yolunu seçtim,

İlkelerini uygun gördüm.[14]

Kıskançlık genelde bu dünyada öfke, nefret ve intikam ile ilişkilendirilir. Oysa Tanrı’nın kıskaçlığı bizi korumak ve doğru olan yolda yürümemizi sağlamak içindir. Aynı şekilde Tanrısal bir kişinin duyabileceği kıskançlık da Tanrısal maksatlıdır ve bir koruma içerir.[15] Pavlus’un Korint kilisesi için duyduğu kıskançlığı ifade ederken kullandığı sözler Hoşeya (2:19) kitabında Tanrı’nın kendi halkı için duyduğu yakınlık özlemini dile getiren ifadelerle çok yakından ilgilidir:

Seni sonsuza dek kendime eş alacağım,

Doğruluk, adalet, sevgi, merhamet temelinde

Seninle evleneceğim.

Yani doğru bir yürekle O’nun emirleri peşinden gitmeyi ilke edinen birinin Tanrı’nın yüreğindeki kıskançlığa ne kadar yaklaşabildiğini, Tanrı’yı ne kadar iyi tanıyıp O’nu bu denli doğru bir şekilde ifade edebildiğini bu ayetler ışığında daha iyi anlayabiliyoruz.

Diğer yandan Tanrı’nın kıskançlığını ifade eden ayetlerin Tanrı’ya ibadet etmek, O’nu izlemek, O’nun kurallarını ve ilkelerini benimsemek, O’nun hoşnut kaldığı yolda yürümekle ilişkili olduğunu gördüğümüzde, bu gerçek bizleri Yeşu’nun “Ben ve ev halkım RAB'be kulluk edeceğiz”[16] şeklindeki sözlerinde aslında aynı yürek kıskançlığında halkı Tanrı’ya dönmeye çağırdığını göstermektedir. Çünkü bu sözlerin hemen öncesinde Yeşu, hangi Tanrı’ya kulluk edeceklerini İsrail halkına sorar.

---

[1] Çıkış 20:5, Tesniye 4:24

[2] Çıkış 34:14

[3] Koloseliler 2:18, Vahiy 19:10, Romalılar 1:25

[4] Tesniye 6:14-15

[5] Matta 4:10, Tesniye 6:13

[6] Tesniye 32:16, Mezmur 78:58 [I.Korintliler 10:22], I.Krallar 14:22

[7] Yeşu 24:19, [Çıkış 20:5]

[8] Tesniye 32:16, 21

[9] Vaiz 6:10, İşaya 45:9

[10] I.Samuel 7:3

[11] I.Yuhanna 2:15, Yakup 4:4 [Romalılar 12:2]

[12] Luka 16:13, Matta 6:19-21

[13] Luka 16:9, Matta 6:25-33

[14] Mezmur 119:30

[15] II.Korintliler 11:2

[16] Yeşu 24:15