KİLİSE TAKVİMİ
&
Hristiyan İbadeti
İbadetin Açılışı: “Tanrı’yı Davet” (The Invocation)
Tekvin 4: 26 Şit'in de bir oğlu oldu, adını Enoş koydu. O zaman insanlar RAB'bin adını çağırmaya başladı.
Topluluk olarak yapılan bir ibadetin başlangıcının Tanrı’nın adının çağrılması olduğunu söyleyebiliriz. Yani toplu bir tapınmanın ilk yakarışı Tanrı’nın adıyla başlıyor. Toplu bir tapınma Tanrı’nın bereketlerini, korumasını, kutsamasını davet içeren bir yakarma ile başlıyor.
Tekvin 11: 4 Sonra, "Kendimize bir kent kuralım" dediler, "Göklere erişecek bir kule dikip ün salalım. Böylece yeryüzüne dağılmayız."
Bu ayette insanların kendilerine iyi bir isim yapma girişimlerine tanık oluyoruz. Tabi, neticesinde Tanrı bundan hoşnut olmuyor.
Öyleyse tapınmaya Tanrı’nın ismiyle başlamak öncelikle daha ilk başlangıçta O’nun hoşnutluğunu arama girişimidir. Zaten ruhta ve gerçekte tapınma dediğimiz şey de Tanrı’da başlayan ve Tanrı’da devam eden bir tapınmadır.
Bu durumda Kutsal Kitap’ın tapınma formu içinde “Tanrı’yı Davet” ederek başlama şeklinde bir uygulama olduğunu gözlemleyebiliyoruz. Kefaret gününde En Kutsal bölüme giren Başkahin halkını bereketlerken Tanrı’nın adını çağırırdı. Aynı şekilde Tanrı halkının dualarında Tanrı’nın adını çağırarak başladığını görüyoruz:
Mezmur 22: 1 Tanrım, Tanrım, beni neden terk ettin?
Mezmur 80:1 ey İsrail’in Çobanı, kulak ver
Mezmur 84:1 ey Her Şeye Egemen Rab
Mezmur 84:3 ey Her Şeye Egemen Rab, Kralım ve Tanrım
Mezmur 84:8 ey Yakup’un Tanrısı
Mezmur 92:1 ey En Yüceler Yücesi
Mezmur 97:1 Rab egemenlik sürüyor
Mezmur 124:8 yeri göğü yaratan Rab
İşaya 9:6 Harika Öğütçü, Güçlü Tanrı, Ebedi Baba, Esenlik Önderi
Matta 6:9 Göklerdeki Babamız
Matta 11:25 Baba, göğün ve yerin Rabbi![1]
Bu şekilde Tanrı’nın adı çağırılarak ibadet yapılan yerin, zamanın, cemaatin, Tanrı’nın koruma ve kutsamasına çağrılması (Mezmur 8:1; 113:1-4 [4-9]) ibadeti başlatmak için Kelami bir uygulama olur. Çünkü insanlar kiliseye girerken çoğunlukla kendi iç dünyalarında sıkıntı ve sorun olan yüklerin ağırlığı altında girerler. Onların dikkatlerini Tanrı’ya odaklayarak başlamak bir berekettir. Böyle durumlarda İbadeti yöneten kişinin duasında bazı ayetleri temel alarak Tanrı’nın adını çağırması, kilisede toplanmış
kimselerin “amin” sesleriyle karşılık vererek dünyayı arkalarında bırakarak ibadete başlamaları için ilk adımı oluşturur. Kutsal Kitap’ta görüyoruz ki, Rab’bin Meleği Yusuf’u ve Meryem’i İsa’ya yönlendiriyor (Matta 1:20, Luka 1:30). Aynı şekilde İsa yüksek odada dört kez havarilere hatırlatıyor: “benim adımla” (Yuhanna 15:16; 16:23, 24, 26). Bu ad ise önünde her dizin çöküp, her dilin Baba Tanrı’nın yüceltilmesi için İsa Mesih’in Rab olduğunu açıkça ilan edeceği bir addır (Filipililer 2:10-11). Bu yüzden de İsa aynı şekilde Hristiyan tapınmasını kendisine doğru yönlendiriyor (Matta 18:20) ve bu da Baba’nın Oğul’da yüceltilmesidir (Yuhanna 14:13). Öyleyse “Tanrı’yı Davet” içinde iki unsur olduğunu söyleyebiliriz; Tanrı’nın adını çağırmak ve Tanrı’nın adını kutsamak. Bu iki temayı 105. Mezmurun çok iyi harmanladığını görüyoruz:
1 RAB'be şükredin, O'na yakarın,
Halklara duyurun yaptıklarını!
2 O'nu ezgilerle, ilahilerle övün,
Bütün harikalarını anlatın!
3 Kutsal adıyla övünün,
Sevinsin RAB'be yönelenler!
Tanrı’nın adının kutsanması aynı zamanda O’nun karakterinin ilan edilmesini içerir:
Çıkış 34: 6 Musa'nın önünden geçerek, «Ben RAB'bim» dedi, «RAB, acıyan, lütfeden, tez öfkelenmeyen, sevgisi engin ve sadık Tanrı.
Bu aynı zamanda Tanrı’nın halkı arasındaki işlerinin bilinmesini içerir:
Mezmur 103: 1 RAB'be övgüler sun, ey gönlüm!
O'nun kutsal adına övgüler sun, ey bütün varlığım!
2 RAB'be övgüler sun, ey canım!
İyiliklerinin hiçbirini unutma!
3 Bütün suçlarını bağışlayan,
Bütün hastalıklarını iyileştiren,
4 Canını ölüm çukurundan kurtaran,
Sana sevgi ve sevecenlik tacı giydiren,
5 Yaşam boyu seni iyiliklerle doyuran O'dur,
Bu nedenle gençliğin kartalınki gibi tazelenir.
92. Mezmurun Rabbin adını nasıl çağırdığına dikkat edin:
1-3 Ya RAB, sana şükretmek,
Ey Yüceler Yücesi, adını ilahilerle övmek,
Sabah sevgini,
Gece sadakatini,
On telli sazla, çenk ve lirle duyurmak ne güzel!
97 ve 99. Mezmurlar “RAB egemenlik sürüyor” ilanı ile başlıyor. O zaman bu ilanının Tanrı’yı Kral olarak [egemenlik süren bir kral olarak] davet anlamına geldiğine dikkat edin. İsa Mesih’in zamanında sinagok duaları çoğunlukla “evrenin kralı, Rab Tanrımız, Sen kutsalsın” ifadesi ile başlardı.
İsa Mesih’in zamanında [ve bugün bile pek çok Yahudi duasında] diğer bir Tanrı’yı davet cümlesi ise “göğün ve yerin Rabbi, sana şükrederim” şeklindeydi. Matta 11:25 ayetinde İsa Mesih aynı ifadeye “ABBA” ifadesini ekliyor:
Baba, göğün ve yerin Rabbi! Bu gerçekleri bilge ve akıllı kişilerden gizleyip küçük çocuklara açtığın için sana şükrederim.
“Tanrı’yı Davet” unsurunda bir başka uygulama ise Mısır’dan çıkışta göze çarpar. Tanrı halkının “benim Tanrım, bizim Tanrımız” gibi bir seslenişle Tanrı’nın adını çağırıyor ve kutsuyor:
Çıkış 15: 1 Musa'yla İsrailliler RAB'be şu ezgiyi söylediler:
Ezgiler sunacağım RAB'be,
Çünkü yüceldikçe yüceldi;
Atları da, atlıları da denize döktü.
2 Rab gücüm ve ezgimdir,
O kurtardı beni.
O'dur Tanrım,
Övgüler sunacağım O'na.
O'dur babamın Tanrısı,
Yücelteceğim O'nu.
Tanrı’yı Davet; Tanrı’nın adının çağrılması, Tanrı’nın adının kutsanması aynı zamanda Tanrı’nın kendi halkı arasındaki işleyişinin de bir ilanı olabilir:
Çıkış 34: 6 Musa'nın önünden geçerek, «Ben RAB'bim» dedi, «RAB, acıyan, lütfeden, tez öfkelenmeyen, sevgisi engin ve sadık Tanrı...
Hristiyan tapınışı Kutsal Üçlübir Tanrı’ya tapınmadadır; Kutsal Ruh, Mesih’in bedeninde çalışarak Baba Tanrı’ya görkem sunar. Bu durumda dualarımız İsa adıyla sunulur:
Elçilerin İşleri 4:30 Kutsal kulun İsa'nın adıyla hastaları iyileştirmek için, mucizeler ve harikalar yaratmak için elini uzat.»
Bazı kiliselerde ayin klasik bir selamlama ile açılır:
Pastör: Rab sizinle olsun.
Cemaat: Ve sizin ruhunuzla olsun.
Bu selamlama Müjde okunmadan önce ya da sakramentler kutlanmadan önce de kullanılır. Ancak istenirse bu selamlamaya ilave yapışılır:
P: Yüreklerimizi Rab’be kaldıralım,
C: Yüreklerimiz Rab iledir.
P: Rab’be şükranlarımızı sunalım
C: Böyle yapmak iyidir ve doğrudur.[2]
Bundan sonra “Tanrı’yı Davet” yapılır.
Matta 1:23; 6:9, 13; 11:25, 29; 18:20, Luka 1:32, 46-55, 68-79; 23:46, Yuhanna 4:14, 22-23; 17:1, 11, I.Korintliler 5:7-8, I.Petrus 1:3; 2:9, Vahiy 5:13, Mezmur 118:1, 15-17; 124:8 gibi ayetleri “Tanrı’yı Davet” ya da açılış dualarımıza temel alarak kullanabiliriz.
ÖRNEK: İbadetin Açılışı (Tanrı’yı Davet (The Invocation)
Mezmur 124: 8 Yeri göğü yaratan
RAB'bin adı yardımcımızdır.
Yüce olan Babamız,
yerde ve gökte
tek yüce olan Sensin,
düşünebildiğimizden daha yücesin.
(Matta 6:9) Tek Tanrı Sensin.
Adını taşıdığımız kutsal Oğlun İsa Mesih’in Krallığı gelsin.
İsa adıyla Senin adını çağırdığımızda,
İsa adı aracılığı ile Sana dua edip el açtığımızda bizleri kabul et.
(Matta 6:13) Baba, Oğul ve Kutsal Ruh’ta tek olan Tanrımız,
egemenlik, güç ve yücelik senindir; şimdi, daima ve ebediyen. Amin.
[1] Elçilerin İşleri 9:13 Hananya şöyle karşılık verdi: «Rab, birçoklarının bu adam hakkında neler anlattıklarını duydum. Kudüs'te senin kutsallarına nice kötülük yapmış! 14 Burada da senin adını anan herkesi tutuklamak için başkâhinlerden yetki almıştır. [9:21]. I.Korintliler 1:1-3 ...İsa Mesih'in adını her yerde anan herkese, Babamız Tanrı'dan ve Rab İsa Mesih'ten lütuf ve esenlik olsun.
[2] Rabbin Sofrasının Kutlanmadığı bir İbadette şükran duası şöyle başlar:
P: Tanrımız Rab’be şükranlarımızı sunalım
C:Rab’be şükran yaraşır
P: - pastör günün şükran duasını yapar -
C: (yüksek sesle) AMİN